Son araştırmalara göre erken kalkmayı seven insanların ataları Neandertaller olabilir.
Vücut saati, genetiğin yanı sıra sosyal ve kültürel normlarla da şekillenen karmaşık bir sistem. Yüz binlerce yıl boyunca Avrupa ve Asya’nın yüksek kesimlerinde evrimleşen Neandertaller, gün ışığındaki mevsimsel değişimlere ilk evrimleşen insanlardan olan Homo sapiens ile karşılaştırıldığında daha iyi adapte olmuş olabilir.
Genom Biyolojisi ve Evrim dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, günümüzde varlık gösteren modern insanların ataları gün ışığı saatlerinde daha az çeşitliliğin olduğu Afrika’da, ekvatora yakın enlemlerde evrimleşti.
Çalışmanın yazarları, gün doğumundaki değişikliklere uyum sağlama becerisinin, Afrika’dan kuzeye doğru ilerlerken yaklaşık 40 bin yıl önce nesli tükenen Neandertallerle karşılaşan ve onlarla çiftleşen erken Homo sapiense aktarılmış olabileceğini söyledi.
Bu genetik miras, ister gece kuşu ister sabah kuşu olun, insan vücudu saati ve uyku saatlerindeki çeşitliliği günümüzde etkilemeye devam ediyor.
VÜCUT SAATİ GÜN IŞIĞI SEVİYESİNE UYUM SAĞLIYOR
San Francisco Kaliforniya Üniversitesi’nde doçent olan araştırmacı Tony Capra, “Daha yüksek enlemlerde, değişen mevsimsel ışık seviyelerini daha iyi tahmin edebilen ve buna uyum sağlayacak şekilde değişebilen bir vücut saatine sahip olmak faydalıdır. ‘Daha hızlı’ çalışan bir saate sahip olmak bu yeteneği kolaylaştırıyor ve bireylerin erken kalkma olasılığını artırıyor.” dedi.
Araştırmacıya göre, dünyanın çeşitli yerlerinde gün içinde maruz kaldıkları aydınlık ve karanlık döngülerindeki farklılık vücut saatlerinin doğaya uyumlanmasını sağlıyor.
Çalışmaya katılan araştırmacılar, standart insan ile Neandertallerle yakın akraba olan başka bir antik insan Denisovalıların DNA’sını analiz etti.
Araştırmacılar bugün hayattaki herhangi bir insanın hala Neandertal genetik varyantlarına sahip olup olmadığını ve bunların nasıl işlediğini anlamak için çalışmalar yaptı. Bunun için yüz binlerce insanın genetik bilgilerinin bulunduğu tıbbi veri tabanı olan UK Biobank’a baktılar.
Capra, “Bu, modern insanda kalan Neandertal DNA’larının sabah insanlarında daha yaygın olup olmadığını test etmemizi sağladı.” dedi.
SABAH İNSANLARINDA NEANDERTAL DNA’SI VAR
Araştırmacılar çiftleşme alışkanlıkları nedeniyle modern insanda Neandertal DNA’larının kaldığını keşfetti. Özellikle kişinin uyku düzeni ile ilişkilenen Neandertal DNA’sı, sabah insanı olma eğilimini gerçekten de artırıyor.
Bilim insanları, Neandertal geninin ilk kez sıralandığı 2010 yılından bu yana antik ve modern insanlar arasındaki genetik farklılıkları inceliyorlar.
Aynı yıl, bir fosilden alınan antik DNA’nın genetik dizilimi, Denisovan ırkını ortaya çıkardı.
Bu iki eski insan türü ile erken Homo sapiens arasındaki karşılaşmaların bıraktığı genetik izlerin bazıları bugün tıbbi açıdan önem taşıyor.
Örneğin, EPAS1 adı verilen genin Denisovan versiyonu, yüksek irtifada hayatta kalma avantajı sağlıyor ve günümüz Tibetlileri arasında oldukça yaygın.
NEANDERTALLER KİMDİR?
Neandertaller, türümüz Homo sapiens’e en yakın genetik özellikleri gösteren antik insan akrabalarımızdır. Bilimsel kanıtlar iki türün ortak bir atayı paylaştığını gösteriyor. Hem fosillerden hem de DNA’dan elde edilen mevcut kanıtlar, Neandertal ve modern insan soyunun en az 500 bin yıl önce ayrıldığını gösteriyor.
Neandertaller Avrupa ve Asya’da evrimleşirken, modern insanlar Afrika’da evrimleşiyordu.
Neandertallere ilişkin en yeni arkeolojik kanıt, Avrupa’da yaklaşık 40.000 yıl öncesine ait. Bu noktadan sonra fiziksel olarak soyları tükendi ancak bir kısmı günümüzde yaşayan insanların DNA’sında yaşamaya devam ediyor.
