Üretim hafif artarken yeni sipariş ve istihdam hacminde istikrara yaklaşıldı. Yeni siparişlerdeki yavaşlama son dokuz ayın en düşük oranında kaydedildi. Girdi alımları üst üste ikinci ay artış kaydetti. Enflasyon oranları azalmakla beraber yüksek seviyelerde kaldı. Türk Lirası’nın ABD doları karşısındaki değer kaybı sektörün girdi fiyatlarında yükselişe yol açan ana unsur olmaya devam etti.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI raporuna göre takip edilen 10 sektör arasında yeni siparişlerin arttığı tek sektör gıda ürünleri oldu. Anket kapsamında takip edilen sektörler arasında üretimini artıranların sayısı şubat ayında dört iken martta üçe geriledi. Üretimde en keskin yavaşlama tekstil sektöründe gerçekleşirken, kara ve deniz taşıtları sektöründe enflasyon yüksek seyretti. Üretimdeki durağan tablo, yeni siparişlerin gıda ürünleri dışındaki tüm sektörlerde daralmasından kaynaklandı. Martta istihdamını artıran sektör sayısı 2020’nin mayıs ayından bu yana ilk kez ikiye geriledi.
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Mart 2024 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, şubat ayında 50,2 olarak gerçekleşen manşet PMI, martta hafif bir düşüşle 50,0 düzeyinde gerçekleşti.
Sektörün performansındaki durağanlık, manşet endeksin ana bileşenlerindeki değişimlerin küçük çaplı olmasından kaynaklandı. Martta imalat sanayi üretimi oldukça sınırlı bir artış kaydederken, yeni siparişler ve istihdam hacimlerinde ise düşüş devam etmesine rağmen durma noktasına yaklaştı. Yeni siparişlerdeki yavaşlama son dokuz ayın en düşük oranında kaydedildi. Talep ortamındaki bu göreli iyileşme, bazı firmaları üretim ve satın alma faaliyetlerini artırmaya teşvik etti.
SATIŞ FİYATLARINDAKİ ARTIŞ SON 3 AYIN EN DÜŞÜĞÜNDE
Üretim ve girdi alımlarında üst üste ikinci kez artış kaydedilirken satın alma faaliyetlerindeki genişleme şubat ayına göre daha belirgin gerçekleşti. Buna rağmen, ilk çeyreğin sonunda hem girdi hem de nihai ürün stoklarında düşüş eğilimi devam etti. Bazı firmalar, Kızıldeniz’deki aksamalar nedeniyle girdi alımlarında gecikmelerle karşılaştı ve teslimat sürelerinde üst üste üçüncü ay artış gözlendi.
Türk Lirası’nın ABD doları karşısındaki değer kaybı sektörün girdi fiyatlarında yükselişe yol açan ana unsur olmaya devam ederken, bazı firmalar ham madde maliyetlerinde de artış bildirdi. Girdi maliyetleri enflasyonu son üç ayın en ılımlı düzeyinde gerçekleşmesine rağmen yüksek seyrini sürdürdü. Martta satış
fiyatlarındaki artış da son üç ayın en düşük seviyesinde kaydedildi. Ancak enflasyon oranı belirgin düzeyde kaldı ve seri ortalamasının üzerinde gerçekleşti.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi: “Türk imalatçıları açısından Mart bir istikrar ayı olarak kayda geçti. Yeni siparişler, yakın dönemdeki seyrini sürdürerek istikrar kazanmaya yaklaştı ve genel tabloda yaşanan bu iyileşme üretim ve satın alma faaliyetlerindeki ılımlı artışın sürmesini sağladı.
Talepteki bu eğilimin devam etmesi halinde, yılın ikinci çeyreğine girilirken büyümenin ivme kazanabileceğini ümit ediyoruz.”
YENİ SİPARİŞLER YAVAŞLAMA KAYDETTİ
Türkiye Sektörel PMI raporu, Mart ayında talepteki durgunluğun devam etmesine bağlı olarak yeni siparişlerin genele yayılı olarak yavaşladığına işaret etti.
Yeni siparişler yalnızca gıda ürünlerinde artış kaydederken, sektörlerin çoğunluğunda üretim de yavaşladı. Martta istihdamdaki genişleme de sınırlı düzeyde kaldı. Öte yandan, fiyatlar artmaya devam etti ve en yüksek enflasyon kara ve deniz taşıtları sektöründe gerçekleşti.
ÜRETİMDE EN KESKİN DÜŞÜŞ TEKSTİLDE OLDU
Anket kapsamında takip edilen sektörler arasında üretimini artıranların sayısı şubat ayında dört iken martta üçe geriledi. Üretimin arttığı sektörlerde dahi büyüme genel olarak ılımlı gerçekleşti ve yalnızca gıda ürünleri sektöründe anlamlı bir genişleme gözlendi. Üretimde en keskin düşüş ise tekstil sektöründe ölçüldü. Üretimdeki durağan tablo, yeni siparişlerin gıda ürünleri dışındaki tüm sektörlerde daralmasından kaynaklandı.
Üretimde olduğu gibi yeni siparişlerde de en sert düşüş tekstil ürünlerinde yaşandı. İhracat pazarlarında ise kısmen daha olumlu bir talep ortamı gözlendi. Üç sektörün yurt dışından alınan yeni siparişlerinde artış gerçekleşti. Martta istihdamını artıran sektör sayısı 2020’nin Mayıs ayından bu yana ilk kez ikiye geriledi. İstihdam yaratan iki sektör gıda ürünleri ile makine ve metal ürünleri oldu.
Girdi maliyetleri keskin bir şekilde artmaya devam etse de söz konusu artışlar sektörlerin çoğunluğunda şubat ayına göre hız kesti. Girdi fiyatlarındaki en sınırlı artış giyim ve deri ürünlerinde görülürken en keskin yükseliş ise kara ve deniz taşıtları sektöründe gerçekleşti.
Benzer şekilde nihai ürün fiyatlarında da en hızlı artış kara ve deniz taşıtlarında ölçüldü. Ancak hemen hemen tüm sektörlerde olduğu gibi burada da enflasyon bir önceki aya göre hız kesti. Nihai ürün fiyatlarının en yavaş arttığı sektörler ise elektrikli ve elektronik ürünler ile kimyasal, plastik ve kauçuk ürünleri oldu.
DÖRT SEKTÖRDE TESLİMAT SÜRELERİ KISALDI
Mart ayında tedarik zincirleri karmaşık bir görünüm sergiledi. Dört sektörde teslimat süreleri kısalırken, ağaç ve kağıt ürünleri sektörünün tedarikçi performansında rekor iyileşme kaydedildi.
Geriye kalan altı sektörde ise teslimat süreleri arttı. Talep koşullarının genel olarak durgun olması nedeniyle, Mart’ta satın alma faaliyetlerini artıran sektör sayısı üç ile sınırlı kaldı. Benzer şekilde, girdi stokları da genele yayılı düşüş kaydederken sadece gıda ürünleri ile makine ve metal ürünlerinde artış gösterdi.
